In crisismanagement is ‘OTO’ een veelgebruikte afkorting: Opleiden, Trainen en Oefenen. Het doel van OTO is om mensen over de nodige kennis, vaardigheden en ervaring te laten beschikken, zodat ze zich op de juiste manier gedragen tijdens een crisis. Opleiden, trainen en oefenen (en vooral de laatste twee) worden in de praktijk regelmatig door elkaar gehaald. Dus laten we even stilstaan bij de verschillen.
Doel: Het overbrengen van kennis en het ontwikkelen van competenties en vaardigheden die nodig zijn voor een specifieke functie of taak.
Kenmerken: Opleiden gebeurt vaak in een formeel en gestructureerd kader. Het kan theorielessen, presentaties, discussies en soms praktijksimulaties omvatten.
Voorbeelden: Cursus Basis Crisismanagement, Opleiding voor Crisiscoördinatoren
Doel: Het verbeteren van specifieke vaardigheden of gedragingen.
Kenmerken: Trainen is vaak praktijkgericht. Het kan bestaan uit het herhaaldelijk uitvoeren van specifieke taken of procedures om bekwaamheid te ontwikkelen of te verbeteren.
Voorbeelden: Workshop Besluitvorming, Competentietraining (zoals Woordvoering, Voorzitten of Loggen).
Doel: Het testen en verfijnen van processen, systemen en samenwerkingen in een gesimuleerde crisissituatie.
Kenmerken: Oefenen is meestal een gesimuleerde realiteit. Het biedt een veilige omgeving voor organisaties om hun crisisrespons in zijn geheel te testen, inclusief communicatie, samenwerking en besluitvorming.
Voorbeelden: Crisissimulatie-oefening, Tabletop-oefening
De volgorde van Opleiden, Trainen en Oefenen is logisch: je zorgt er eerst voor dat de leden van de crisisorganisatie voldoen over de benodigde kennis en vaardigheden, dan trainen zij deze vaardigheden om vervolgens in een realistische setting met elkaar te oefenen.
Maar je hoeft deze volgorde niet strikt te volgen. Voor organisaties die net beginnen met crisismanagement, is 'bewustwording' vaak de cruciale eerste stap. Zo kan een tabletop-oefening een effectieve methode zijn om voor bewustwording te zorgen, doordat deelnemers inzicht krijgen in de vele facetten van crisismanagement. Deze ervaring biedt een waardevol inzicht in waar de organisatie staat. Na het creëren van dit basisbewustzijn kan men bepalen welke elementen van Opleiden, Trainen of Oefenen verder nodig zijn om de organisatie in crisismanagement te versterken en te verfijnen.